Historia Dłutowa i Gminy Dłutów

Historia

Początki osadnictwa na obecnym terenie gminy Dłutów sięgają czasów średniowiecznych. Już w 1251 r. istniała wieś Czyżemin. W 1469 r. w księgach grodzkich sieradzkich znajduje się pierwsza wzmianka na temat Dłutowa (wcześniejsze zapisy o hucie szkła w Dłutowie nie posiadają dostatecznej wiarygodności), gdzie występuje wzmianka o kmieciu Przykucie z Dłutowa. Długosz (1480-80) stwierdza, że osada była lokowana na prawie polskim, należała do parafii tuszyńskiej i stanowiła własność kapituły krakowskiej

Obszar gminy Dłutów na mapie z początku XIX w. Prus Południowych Davida Gilly'ego

W XVI wieku kapituła krakowska przeprowadziła na tym terenie szeroką akcję kolonizacyjną, zakładając nowe osady i folwarki. Dłutów wraz z nowopowstałymi wsiami tworzył tzw. klucz dłutowski wchodzący w skład dóbr pabianickich. Oprócz gospodarki folwarcznej rozwijało się młynarstwo, hutnictwo szkła, browarnictwo oraz gospodarka rybna i leśna. W 1540 r. w Dłutowie kapituła krakowska zbudowała kościół, a arcybiskup gnieźnieński erygował parafię. Rozwój zahamowały wojny i epidemie w XVII i XVIII w. W 1856 r. powstała gmina Dłutów.

Dłutowski dworek, stan z lat 30 XX w.

Ożywienie życia gospodarczo-społecznego i kulturalnego mieszkańców wsi przyniósł początek XX w. W tym czasie w Dłutowie powstało kółko rolnicze, straż pożarna, apteka, czytelnia parafialna. Znaczna część ludności zajmowała się tkactwem chałupniczym. W okresie międzywojennym wybudowano nowy budynek szkoły powszechnej oraz Dom Strzelca i Dom Parafialny (oba obiekty pełniły funkcję domów kultury), utworzono posterunek policji oraz zorganizowano targowisko, powstała Spółdzielnia Spożywców „Jutrzenka” i kilkanaście prywatnych sklepów. W pierwszych latach po wojnie rozwijała się drobna przedsiębiorczość, która zahamowana została w latach 50 XX w..

Pracownicy dóbr Eiserta na tle gorzelni, widok z lat 30 XX w.

Dłutów w latach 20 XX w.

W latach 1975-1998 gmina należała do województwa piotrkowskiego. W wyniku reformy administracyjnej w 1999 utworzono powiat pabianicki należący do województwa łódzkiego, do którego przyłączono gminę Dłutów.

Wójtami Gminy Dłutów po 1998 roku byli: Czesław Dzierżawski, Barbara Szymańska, Grażyna Teresa Maślanka-Olczyk (obecnie urzędująca).

W 2008 roku Gmina Dłutów zawarła umowę o współpracy partnerskiej z Gminą Rimóc (Węgry). Zgodnie z jej postanowieniami przedstawiciele gmin partnerskich regularnie organizują spotkania oraz wspólnie realizują przedsięwzięcia kulturalne i społeczne w tym współfinansowane ze środków Unii Europejskiej.

W 2004 r. ukazała się monografia pt. "Dzieje Dłutowa i wsi okolicznych" autorstwa Zbigniewa Tobjańskiego, szeroko opisująca historię, przyrodę, demografię i dzieje polityczno-gospodarcze gminy do 2003 r. Książka znajduje się w zbiorach Biblioteki Gminnej w Dłutowie. To właśnie z tej pozycji pochodzą powyższe archiwalne zdjęcia Dłutowa.