Turystyka i rekreacja

Gmina Dłutów stanowi bardzo dobrą bazę wypoczynkową dla mieszkańców powiatu pabianickiego jak również części województwa łódzkiego. Ze względu na tereny leśne obejmujące około 36,6% (3.170 h) powierzchni gminy nazywana ona bywa zielonymi płucami powiatu. Urozmaicona rzeźba terenu poprzez śródlądowe wydmy wraz z występującymi jeziorkami, rzeczkami, bagnami stanowi piękny krajobraz dla pieszych wędrówek licznymi leśnymi ścieżkami.

Teren gminy Dłutów spełnia się również jako miejsce wycieczek rowerowych. Znaczna część wyasfaltowanych dróg, liczne wioski niejednokrotnie posiadające w swym krajobrazie drewnianą zabudowę czy malownicze przydrożne kapliczki stanowią dodatkowy atut miłego spędzenia czasu podczas jazdy na rowerze. Bliskość dużych miast predysponuje naszą gminę do tego typu aktywnego wypoczynku.

 Również miłośnicy jazdy konnej nie będą zawiedzeni odwiedzając nasz region. W gminie Dłutów coraz prężniej rozwija się branża agroturystyczna. Na terenach wiejskich powstają nowe gospodarstwa agroturystyczne posiadające w swojej ofercie wiele atrakcji. Główną z nich jest jazda konna. W licznych stajniach wszyscy chętni mogą nauczyć się bądź podszkolić swoje umiejętności jeździeckie. Bardziej zaawansowani jeźdźcy mogą udać się na konną wycieczkę terenami gminy Dłutów podziwiając jej uroki z wysokości końskiego grzbietu. Dla miłośników tego typu wypoczynku warto wspomnieć iż nasza gmina znajduje się na trasie Łódzkiego szlaku konnego. Jest to najdłuższa tego typu trasa w Europie liczącą w tym momencie ponad 2000 km.

Od 2013 roku przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Drzewocinach została utworzona Sala Tradycji Ziemi Dłutowskiej. Powstała ona z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Dłutowa. W dużej mierze eksponaty zostały zebrane dzięki pomocy mieszkańców gminny, którzy chętnie wspomagali jej tworzenie prywatnymi zbiorami. Znajdują się tam między innymi stare narzędzia do pieczenia chleba, przygotowywania przędzy lnianej, szycia i prac w gospodarstwie rolnym, wiele przedmiotów codziennego użytku - lampy naftowe, żelazka z duszą jak również stare zdjęcia czy archiwalne dokumenty. Prezentowane będą w niej wydarzenia historyczne i współczesne. Zapraszamy do zwiedzania w dni robocze od 8:00 do 16:00 oraz w innych terminach po uprzednim uzgodnieniu z Sekretariatem Urzędu Gminy w Dłutowie. Więcej informacji tutaj

W kwietniu 2014 roku w Dłutówku odbyło się oficjalne otwarcie nowej atrakcji turystycznej województwa łódzkiego, czyli 35 tras questingowych. Zabawa polega na pieszym, rowerowym, konnym itp. zwiedzaniu tras, rozwiązywaniu zadań oraz gromadzeniu skarbów do odznaczeń. Quest na terenie gminy Dłutów nosi nazwę „Historia na ścieżkach natury” i prowadzi od cmentarza w Dłutowie przez teren obok kościoła, ulicą Główna do makiety samolotu Łoś i kończy się w gospodarstwie w Dłutówku. Opiekunem Questu jest Urząd Gminy w Dłutowie. Więcej informacji tutaj. W kolejnych latach powstały kolejne trasy questingowe, łącznie na terenie Lokalnej Grupy Działania "Dolina rzeki Grabi" jest ich 38. Ulotki wszystkich questów można pobrac tutaj

Na terenie gminy prężnie działają stowarzyszenia takie jak Gminny Ludowy Klub Sportowy, Dłutowski Klub Motorowy czy Towarzystwo Miłośników Dłutowa. Współpracując z władzami gminy organizują one szereg imprez na rzecz promocji naszego regionu. Na pierwszy plan wysuwa się tutaj DKM który, co roku urządza różnego rodzaju festyny i rajdy o charakterze rodzinnym takie jak: rajd świętojański – motocyklem śladami historii gminy Dłutów, Piknik Country zawierający miedzy innymi pokazy jeździeckie, jak również od kliku lat goszczące u nas zawody cross country o randze rundy mistrzostw okręgu Łódzkiego.

Cross Country 2013 w Dłutowie

 I rajd świętojański – motocyklem śladami historii gminy Dłutów

Z powyższych względów gmina Dłutów jest ciekawą alternatywą spędzenia wolnego czasu przez mieszkańców dużych miast naszego regionu takich jak Łódź, Pabianice, Piotrków Trybunalski czy Bełchatów.

Bazę turystyczną i wypoczynkową w gminie tworzą między innymi:

-  Ośrodek Wypoczynkowy „Caritas” Archidiecezji Łódzkiej w Drzewocinach prowadzący całoroczną działalność : kolonie, obozy, turnusy dla dorosłych,

- Gospodarstwo agroturystyczne w Dłutówku z zapleczem noclegowym, stajnią, pojazdami konnymi, które proponuje wiele atrakcji; m.in przejażdżki konne, ogniska, imprezy plenerowe i okolicznościowe. Gospodarstwo w roku 2008 zdobyło III miejsce w konkursie wojewódzkim „Zielone Lato 2008”

-   Stajnia Marciny w Dłutówku. Oferuję ona: naukę jazdy, przejazdy bryczką, kuligi, jak również podkuwanie i werkowanie.

-    Stajnia Ślądkowice, oferująca ujeżdżanie koni, przygotowanie do zawodów, naukę jazdy dla początkujących i zaawansowanych.

-  „Stajnia pod Orzechem” w Leszczynach Małych. W zakres jej usług wchodzi: Gospodarstwo agroturystyczne, nauka jazdy konnej, pensjonat dla koni

- Hotel „Pod dębami” wraz z salonem weselnym w Pawłówku, który dysponuje salą bankietową nawet dla 350 osób oraz 50 miejscami noclegowymi.

-  Stajnia Karino w Czyżeminie. Posiada ona padok i maneż. Konie można pozostawić w pensjonacie znajdującym się w ośrodku. Oferuje ona także usługi instruktora jeździectwa, który może zapewnić także wypady turystyczne z końmi. Posiada również miejsca noclegowe.

Inwestycje

Gmina Dłutów jest gminą wiejską położoną w powiecie pabianickim w środkowej części województwa łódzkiego.  Graniczy z 6 gminami:

- na północy: z gminą Pabianice,

- na wschodzie: z gminą Tuszyn i Grabica,

- na południu: z gminami Drużbice i Zelów,

- na zachodzie: z gminą Dobroń

Gmina zlokalizowana jest w bliskim sąsiedztwie miasta Pabianice będącym ośrodkiem ponadlokalnym. Odległość od miasta Pabianice do granicy gminy wynosi zaledwie 6 km. Odległość od miasta Łodzi – stolicy województwa jest również niewielka i wynosi ok. 30 km (od centrum Dłutowa do centrum Łodzi). Tak korzystne położenie sprawia, iż Gmina Dłutów jest terenem atrakcyjnym dla osób osiedlających się oraz zakładających działalność gospodarczą.

Gmina zajmuje obszar 100,47 km2 i pod tym względem znajduje się w grupie mniejszych obszarowo gmin województwa łódzkiego. W powiecie pabianickim stanowi 20 % jego powierzchni.

W skład gminy wchodzi 20 sołectw: Budy Dłutowskie, Czyżemin, Dąbrowa, Dłutów, Dłutówek, Drzewociny, Huta Dłutowska, Lesieniec, Leszczyny Małe, Leszczyny Duże, Łaziska, Mierzączka Duża, Orzk, Pawłówek, Piętków, Redociny, Stoczki-Porąbki, Ślądkowice, Tążewy i Świerczyna.

Miejscowością gminną jest Dłutów, gdzie znajdują się wszystkie instytucje użyteczności publicznej, tj.: Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Zakład Usług Komunalnych, Posterunek Policji, Urząd Pocztowy, Bank Spółdzielczy „PA-CO BANK”, Dom Kultury, Ośrodek Zdrowia NZOZ „POLMED”, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Dłutowie  oraz pełnowymiarowa sala sportowo- widowiskowa przygotowana do gry w siatkówkę, koszykówkę, piłkę ręczną i inne dyscypliny.

Gmina Dłutów to „zielone płuca” powiatu – stanowi alternatywę wypoczynkową dla mieszkańców Pabianic i Łodzi ze względu na to, iż posiada wysokie walory przyrodniczo-krajobrazowe. Występują tu duże kompleksy leśne urozmaicone stawami, rzeczkami. Na terenie gminy znajdują się również niewielkie kompleksy bagien, stanowiących ostoje ptactwa wodnego i leśnego. Na terenie samego Dłutowa znajdują się pomniki przyrody prawem chronione w postaci 700 letnich dębów w starym parku wiejskim oraz lipy przy kościele.

Działalność rolniczą ograniczają niskiej klasy ziemie (przeważa V i VI klasa), jednak gospodarstwa rolne stanowią przeważające źródło utrzymania mieszkańców. Jest to możliwe dzięki pomysłowości rolników i wyspecjalizowaniu się w typach hodowli w mniejszym stopniu zależnych od klasy posiadanej ziemi np. strusie, pieczarki, bydło, trzoda, pasieki pszczelarskie oraz prowadzeniu przetwórstwa metodami unikatowymi na skalę kraju.

W Gminie Dłutów w miejscowości Czyżemin znajduje się największe wzniesienie województwa łódzkiego. Na jego terenie wydobywany jest żwir oraz znajdują się działki letniskowe. Na innych wzniesieniach powstały niewielkie farmy wiatrowe. Dwa smukłe wiatraki witają osoby wjeżdżające do Dłutowa od strony Pabianic. Stały się jednym ze znaków rozpoznawczych Gminy.

Przez obszar gminy, z północy na południe, przebiega droga wojewódzka nr 485 Pabianice – Bełchatów. Marzeniem wielu mieszkańców Gminy Dłutów jest utworzenie ścieżki rowerowej łączącej Dłutów z Pabianicami wzdłuż ww. trasy.

Gmina Dłutów liczy 4215 mieszkańców (stan na 31.12.2010 r.). Jest to jedna ze słabiej zaludnionych gmin województwa łódzkiego. Stan ten sukcesywnie ulega zwiększeniu dzięki inwestycjom w infrastrukturę kanalizacyjną i drogową. W malowniczo położonych osiedlach letniskowych i całorocznych z miesiąca na miesiąc przybywa zabudowań. Latem nasza gmina zaludnia się mieszkańcami okolicznych miast, szczególnie Pabianic i Łodzi, którzy są posiadaczami licznych działek letniskowych w najbardziej atrakcyjnych zakątkach naszej gminy.

 DSC0114

 DSC0117

 DSC0118

 DSC0128

Zabytki

Gmina Dłutów jest regionem o wielowiekowym rodowodzie i jako taki posiada w swej przestrzeni liczne ślady historii odzwierciedlające się w zabytkach oraz miejscach pamięci narodowej.

Do niedawna najważniejszym i najbardziej charakterystycznym obiektem zabytkowym gminy Dłutów był zespół dworsko-parkowy pochodzący z XVIII/ XIX w.  Jednakże budynek pałacu nie wytrzymał próby czasu i zostały po nim tylko fundamenty. Jego historia zaczyna się od hrabiego Aleksandra Kamockiego pierwszego właściciela tych ziem, który postanowił zamieszkać w Dłutowie na stałe. To on około 1885 roku postawił modrzewiowy dwór do niedawna stojący w dłutowskim Parku . Dwór wraz z folwarkiem przechodził w rąk do rąk, aż został kupiony przez Łódzkiego fabrykanta Karola Rajmunda Eiserta, a później stał się własnością jego syna Harrego.  Inne obiekty tego założenia istniejące do dzisiaj to: oficyna dworska z XVIII w. oraz zabudowania starego folwarku np. budynek starej gorzelni wraz z dwoma budynkami gospodarczymi z lat 20 XX w.. Po zakończeniu II wojny światowej na tym terenie utworzono ośrodek doświadczalny, a w roku 1949 – PGR. Od 1996 r. jest on własnością prywatną. Z elementów przyrodniczych trzeba wspomnieć park przy dworski. Park w Dłutowie ma powierzchnie 5,44 ha (wg studium historycznego z 1978 r. 3,88 ha). Do rejestru zabytków został wpisany pod nr A/433 (decyzja z dnia 24.07.1967 r.) Do dzisiaj na jego terenie zachowały się drzewa wpisane do rejestru pomników przyrody jak np. dęby szypułkowe dochodzące do 700 lat czy lipy dochodzące do 500 lat  .


Oficyna dworska z XVIII w.

Budynek  gorzelni z początku XX w.

 Dąb szypułkowy z dłutowskiego parku

Kolejnym bardzo ważnymi zabytkami gminny są pałace w Hucie Dłutowskiej. Pierwszy z nich został zbudowany przez wyżej wspomnianego Karola Rajmunda Eiserta. Pełnił on później role uniwersytetu ludowego, a następnie sanatorium przeciw gruźlicowego dla dzieci. Na dzień dzisiejszy został on odnowiony i znajduje się w rekach prywatnego właściciel. Drugi był własnością Szwajcara Thommena, a obecnie pozostaje on niewykorzystany i oczekuje na inwestora który zaproponuje nowy sposób jego użytkowania.

Z innych elementów historycznych w krajobrazie gminy warto wymienić przydrożne krzyże i kapliczki. Wpisały się one już trwale w wiejski pejzaż będąc jego nieodłącznym elementem. Do najbardziej okazałych kapliczek należą w Tążewach oraz Redocinach. Są one murowane i pochodzą kolejno z 1876 r., oraz kapliczka w Redocinach z początku XX w. Innymi ciekawymi tego typu elementami krajobrazu są krzyże w Lesieńcu, Tążewach, Czyżeminie oraz Leszczynach Dużych. Na materiał do ich zbudowania posłużyły elementy moździerzy z  czasów działań wojennych.

Krzyż w Lesieńcu

Kaplica murowana z 1876 r. w Tążewach

Ogólna lista zabytków gminy Dłutów

1.      Dłutów

      - oficyna dworska murowana z przełomu XVIII i XIX w.

      - park dworski

      - budynek gorzelni z 1924 r.

      - dwa budynki gospodarcze z 1924 r.

      - dom mieszkalny przy ulicy Głównej z 1921 r.

      - dom mieszkalny przy ulicy Głównej z 1863 r.

      - cmentarz parafialny rzymsko-katolicki z I p. XIX w.

2.      Huta Dłutowska

      - pałac i park z lat 30 XX w.

3.      Leszczyny Duże

      - Dom drewniany z początku XX w.

4.      Piętków

      - chałupa drewniana z 1910 r.

5.      Redociny

      - dom drewniany z 1882 r.

      - kaplica parafialna z początku XX w.

      - dom drewniany z początku XX w.

6.      Drzewociny

      - cmentarz ewangelicki Molenda z I p. XX w.

7.      Tążewy

      - kaplica parafialna z 1876 r.

Miejsca pamięci narodowej

    W Dłutowie na cmentarzu rzymsko-katolickim:

     − miejsce pamięci ofiar terroru z lat 1940-44,

     − mogiła żołnierzy Wojska Polskiego z 1939 r.,

     − mogiła zbiorowa żołnierzy Wojska Polskiego Armii Łódź poległych we wrześniu 1939 r.,

   − mogiła lotników polskich – załogi samolotu bombowego „Łoś” z 212 Eskadry Lotniczej –  strąconych nad wsią Ślądkowice 4 września 1939 r.,

    − mogiła powstańców styczniowych 1863 r.– w lesie przy drodze powiatowej Dłutów-Mierzączka.

Inne pomniki i miejsca pamięci:

    − Pawlikowice – cmentarz z I Wojny Światowej,

    − Dłutów – pomnik lotników września 1939 r.

    − Pomnik poległych żołnierzy Armii Łódź.

Pomnik lotników września 1939 r.

Pomnik żołnierzy Armii Krajowej

Pomnik samolotu „Łoś”

6 września 2009 r. w 70. rocznicę wybuchu II wojny światowej w Dłutówku na terenie Lasów Państwowych Nadleśnictwa Kolumna odbyła się doniosła uroczystość odsłonięcia pamiątkowego obelisku w miejscu lądowania 4.IX.1939 r. zestrzelonego w walce powietrznej samolotu bombowego PZL – P 37 B „Łoś” (72.16) z 212 Eskadry Bombowej.

Pomysłodawcą budowy pomnika – makiety samolotu bombowego PZL – P 37 B „Łoś” w skali 1:1 jest pilot Polskich Linii Lotniczych „Lot” kpt. Wojciech Tomaszewski – pochodzący z Dłutowa. Dzieło budowali razem Wojciech Tomaszewski i Jan Rybak – mieszkaniec Dłutowa, społecznik, Naczelnik Ochotniczej Straży Pożarnej w Dłutowie - poświęcili na to ponad 500 godzin, wykorzystali około 100 arkuszy blachy i około 6 tys. sztuk nitów. Każdy kto tu przybył jest pełen podziwu dla miejscowej społeczności za pamięć o poległych lotnikach oraz jedyny w swoim rodzaju samolot – pomnik.

Makieta samolotu Łoś w Dłutówku

'

Historia samolotu „Łoś”

W dniu 4 września 1939 r. startując z lotniska w Kucinach koło Aleksandrowa Łódzkiego otrzymał zadanie bombardowania niemieckich kolumn zmotoryzowanych w rejonie Wielunia. Z zadania tego żadna z załóg nie powróciła. Samolot por. obs. Kazimierza Żukowskiego został zestrzelony nad wsią Ślądkowice i upadł na pole Stefana Dychto. Cała załoga zginęła. Wszyscy pochowani na cmentarzu w Dłutowie.

Samolot ppor. obs. Kazimierza Dzika zestrzelony w walce powietrznej wylądował w rejonie wsi Dłutówek (na terenie młodego lasu w odległości około 6 km od wsi Ślądkowice). Z płonącego samolotu przed lądowaniem wyskoczyło dwóch członków załogi. Ostrzeliwani przez Niemców uratowali się (kpr. strz. Aleksander Danielak i Konstanty Gołębiowski). 2 pozostałych członków załogi również uratowało się. Ppor. obs. Kazimierz Dzik - samodzielnie a ppor. pil. 2 Feliks Mazak przy pomocy chłopców Piotra Olkusza i Edwarda Szymaka oraz obserwatora – wydostali się z płonącego samolotu. Pilot w wyniku uderzenia znalazł się w pozycji „głową w dół”, ze złamaną ręką, z kośćmi udowymi wybitymi ze stawów, przypięty pasami do płonącego samolotu. Kiedy już żegnał się z życiem – nadeszła niespodziewana pomoc w osobie chłopców, którzy w tym czasie pracowali na pobliskim polu. Piotrek Olkusz i Edward Szymak pobiegli za spadającym samolotem. Piotrek podczołgał się do kabiny i wydobytym z kieszeni nożem rozciął pasy. Nadbiegli inni ludzie, sprowadzono bryczkę, umieszczono na niej lotników i odwieziono do szpitala wojskowego w Pabianicach. Potem razem z cofającym się na wschód frontem dotarli do Wilna. Tam pilot – kiedy tylko stan jego zdrowia pozwalał na opuszczenie szpitala – został zabrany przez rodziców kolegi. Pod zmienionym nazwiskiem (Jan Żarnowski) i dzięki pomocy różnych osób, zmieniając adresy, zdołał uniknąć aresztowania i wywiezienia do obozu (dowódca załogi zginął w Katyniu). Peter Olkusz, bo tak obecnie nazywa się człowiek, który uratował pilota – ma 96 lat i mieszka w Kanadzie. Edward Szymak nie przeżył wojny.

Cmentarz z I wojny w Pawlikowicach

Na południe od wsi Pawlikowice, na leśnej polanie znajduje się cmentarz z okresu I wojny światowej. Pochowani są tam żołnierze biorący udział w tzw. Bitwie Łódzkiej. Uważana ona jest za jedną z największych bitew manewrowych I wojny światowej. Rozegrała się ona pomiędzy 11 listopada a 6 grudnia 1914 r.. Starły się w niej 9. Armia Niemiecka oraz 1., 2. I 5. Armia Rosyjska. Bitwa była głównym elementem kontruderzenia Armii Niemieckiej mającego za zadanie powstrzymać przygotowywaną akcję ofensywną sił rosyjskich na terytorium Niemiec.

Cmentarze  z okresu tej bitwy rozsiane są po całym regionie łódzkim. Jednym z nich jest właśnie cmentarz w Pawlikowicach. Na leśnej polance znajdują się drewniane krzyże oraz kamienne mogiły poległych żołnierzy. Część z grobów jest anonimowa. Znajduje się na nich tylko liczba pochowanych osób.

2012.
Free Joomla Templates by Joomla 2.5 Template Maker